Artykuł
nie jest sponsorowany.
Nauka
języka arabskiego jest przygodą wieloletnią i wymagającą poświęcenia. Panuje
uzasadnione przekonanie, że arabski to
język trudny. Gramatyka, wymowa, pismo, nieregularna liczba mnoga, bogaty
leksykon, zjawisko dyglosji – czynniki utrudniające naukę arabszczyzny można
mnożyć i mnożyć. Pojawia się zatem pytanie: czy arabskiego można nauczyć się
samodzielnie? Odpowiedź brzmi: to zależy. Zależy jak rozumiemy słowo ,,nauczyć
się”, czyli jaki poziom językowy chcemy osiągnąć. Zależy również jakie mamy
predyspozycje, dostęp do źródeł, ile czasu i samozaparcia. Dlatego też naprawdę
warto zdecydować się na lekcje arabskiego u wykwalifikowanego nauczyciela.
Nauka pod okiem specjalisty z pewnością będzie łatwiejsza i bardziej owocna.
Niestety, nie każdy ma czas i środki na lekcje z lektorem. Brak możliwości
uczęszczania na lekcje nie oznacza jednak, że musimy zupełnie zrezygnować z
marzenia o nauce arabskiego. Z pomocą przychodzi internet. Poniżej przedstawiam
listę narzędzi, które umożliwiają samodzielną naukę standardowego języka
arabskiego w domu. Sugeruję, aby potraktować je jako dodatek do zajęć z
nauczycielem, ewentualnie przejściowy środek zastępczy.
Zanim zaczniecie ściągać aplikacje
W
zasadzie, aby opanować arabski na zaawansowanym poziomie, trzeba znać
angielski, ewentualnie jakiś inny popularny język europejski: rosyjski,
niemiecki lub francuski. Idealnie oczywiście, byłoby znać je wszystkie,
ponieważ ich znajomość daje szeroki dostęp do słowników i opracowań. Jeśli
chcecie uczyć się od zera, polegając głównie na źródłach internetowych,
angielski jest absolutną koniecznością.
Jako
że arabski jest językiem semickim, w trakcie jego nauki napotkacie zagadnienia
gramatyczne, z którymi nie mieliście styczności podczas nauki języków
europejskich. Aplikacje i programy do nauki są w większości skonstruowane w
taki sposób, że uczeń ma sam wydedukować zasadę gramatyczną na podstawie
materiału językowego. Proces dedukcji może okazać się frustrujący i
zniechęcający do dalszej nauki. Dlatego też warto poczytać trochę o języku, aby
wiedzieć, czego się spodziewać. Wszystkie najważniejsze zagadnienia związane z
historią języka, pismem,wymową, budową wyrazu, częściami mowy, odmianą przez
osoby i przypadki, etc. opisane są dokładnie w książce Janusza Daneckiego pt.:
,,Gramatyka języka arabskiego. Tom 1”.
Rosetta Stone Language Learning
Rosetta
Stone to program komputerowy, który wykorzystując obrazy, tekst i dźwięk,
imituje naturalny proces uczenia się języka. Nauka języka obcego ma przebiegać
tak, jak przyswajanie języka ojczystego przez dzieci, a zatem bez wykorzystania
jakiegokolwiek języka jako pośrednika. Struktura lekcji opiera się na takiej
samej zasadzie jak fiszki, czyli na powtarzaniu materiału w określonych
odstępach czasu. Rosetta Stone realizuje tę zasadę dość brutalnie, więc
przygotujcie się na powtarzanie tych samych wyrażeń w nieskończoność.
Powtórzycie je tyle razy, że będą wam się śnić po nocach, będziecie mistrzami
zdań w stylu „Kobiety piją.” i „Oni dwaj kupują paliwo.”. Rosetta Stone uczy
bowiem najczystszej arabszczyzny, kładąc duży nacisk na przyswojenie form
żeńskich i męskich czy liczby podwójnej. Rzeczowniki wymawiane są zaś ze
wszystkim końcówkami odmiany przez przypadki.
Niewątpliwie
Rosetta Stone kładzie duży nacisk na rozumienie ze słuchu, dużym plusem jest
fakt, iż to samo wyrażenie usłyszymy wymówione przez kobietę, mężczyznę,
dziecko i osobę starszą. Program posiada również narzędzie do analizy mowy,
które ocenia nagrane przez ucznia zdania lub wyrazy. Niestety zwykły mikrofon
wbudowany w laptop jest zbyt mało czuły, aby wyniki były miarodajne, więc nie
zdziwcie się, jeśli niezależnie od wysiłków program wystawi Waszej wymowie
okrągłe 0.
Jestem
skłonna zaryzykować stwierdzenie, że Rosetta Stone to jedyne narzędzie
odpowiednie dla absolutnych początkujących. Program jest przemyślany - będzie
trudno, ale nie zaporowo trudno. Ponadto w przeciwieństwie do większości
aplikacji, nie napotkamy tu głupich błędów typu zdjęcie psa i podpis ,,kot”.
Nie mniej, Rosetta Stone to propozycja dla naprawdę zdeterminowanych. Po
pierwsze – nie jest darmowa. Po drugie, nie jest dla tych, którzy się szybko
zniechęcają i nudzą. Wspaniale ilustruje piękne arabskie przysłowie التكرار يعلم الحمار
at-tikrār yuʿllimu ăl-ḥimār , za którego
odpowiednik można by uznać „praktyka czyni mistrza”, jednak dosłownie znaczy
ono: powtarzanie nauczy osła.
Memrise
Memrise
to platforma do nauki języków, która wykorzystuje treści publikowane przez
użytkowników. Na Memrise znajdziemy kursy, czyli zestawy fiszek, do nauki
języków i nie tylko. Z platformy można korzystać zarówno na komputerze, jak i
poprzez aplikację na smartfonie. Nauka przez aplikację mobilną jest
zdecydowanie przyjemniejsza, dodatkowym plusem są powiadomienia, że należy
zrobić sobie powtórkę. Mechanizm uczenia się na Memrise również bazuje na
powtarzaniu materiału w określonych odstępach czasu. Na Memrise możemy ustawić
sobie dzienne cele, a za ich realizację otrzymujemy punkty, odznaki i miejsca w
rankingu.
Nauka
w Memrise polega na uczeniu się słówek i ich tłumaczeń. Wiele kursów, w tym
arabski, posiada również ścieżkę audio. Jako, że kurs arabskiego nie jest
dostępny dla użytkowników polskojęzycznych, a ustawień języka nie da zmienić
się w aplikacji na smartfonie, musicie zalogować się na swoje konto na
komputerze. Obrazek umieszczony powyżej pokazuje, gdzie należy kliknąć, aby
zmienić ustawienia języka. Po wykonaniu tej operacji w menu w kategorii
,,języki bliskowschodnie” odnajdziecie arabski. Teraz wystarczy zapisać się na
kurs, który będzie działał również w aplikacji mobilnej.
Nauka
na Memrise przypomina Rosettę Stone, tyle, że bez ładnych zdjęć i, niestety,
często z błędami. Kurs arabskiego przedstawiony na obrazku powyżej został
stworzony przez załogę platformy, dzięki czemu jest w miarę przemyślany i
profesjonalny. Składa się z siedmiu poziomów, czyli łącznie około 2000 słów,
zwrotów, a nawet zdań. Przy wykorzystaniu Memrise na pewno można poszerzyć
słownictwo, utrwalić poprawną pisownię i wymowę. Niestety, nawet po ukończeniu
wszystkich siedmiu poziomów kursu, zbudowanie poprawnego gramatycznie zdania
będzie graniczyło z cudem. Dlatego też Memrise jest wspaniałym dodatkiem do
standardowych lekcji, w żaden sposób jednak ich nie zastąpi.
Fun Easy Learn
Aplikacja
odstrasza niezgrabną nazwą, a szkoda, bo jest naprawdę przyzwoitym narzędziem
do nauki słownictwa i gotowych wyrażeń. Znajdziemy w niej słówka i zdania
pogrupowane tematycznie i podzielone na mniejsze zestawy. Nauka każdego zestawu
polega na zapoznaniu się z wyrazami lub zdaniami – ich znaczeniem, pisownią i
wymową. Następnie wykonujemy ćwiczenia, polegające na przyporządkowaniu wyrazu
do jego znaczenia, wpisywaniu liter w luki, zapisaniu wyrazu ze słuchu i
wreszcie – z pamięci.
Z
Fun Easy Learn zadowoleni będą szczególnie ci, którzy lubią zapamiętywać długie
spisy słówek i popisywać się, że wiedzą, jak jest po arabsku ścięgno albo dąb,
czyli słowa, na które można nie natknąć się w podręczniku przez lata nauki.
Dużym plusem aplikacji jest stosunkowa różnorodność ćwiczeń, dzięki czemu
wkuwanie słówek i zwrotów jest mniej nużące niż w Memrise. Minusem fakt, że korzystając z aplikacji za
darmo, aby odblokować nową porcję słownictwa, musimy przebrnąć przez podstawy.
Dostęp do treści bardziej zaawansowanych można uzyskać również przez wykupienie
subskrypcji. Łącznie aplikacja daje dostęp do 6000 słów i 5000 zdań. Pomija
jednak zupełnie kwestę liczby mnogiej i zasad gramatycznych, jednak traktowanie
tych zagadnień po macoszemu jest zupełnie typowe dla aplikacji i programów do
samodzielnej nauki.
Czy w ogóle warto?
Aplikacje
i programy nie są idealnymi narzędziami do nauki. Skupiają się bowiem głównie
na słownictwie, zwykle prezentowanym bez żadnego kontekstu. Dlatego też nie
zastąpią tradycyjnych lekcji, w trakcie
których uczeń rozwija różne sprawności językowe: czytanie, pisanie, rozumienie
ze słuchu, prowadzenie rozmowy. Ponadto nauka nowego języka to w dużej mierze
poznawanie innej kultury. Mimo to, warto dać im szansę. Mogą być wspaniałym
uzupełnieniem tradycyjnych lekcji lub pomóc utrzymać zainteresowanie językiem
do czasu, gdy będziecie mogli zacząć naukę pod okiem nauczyciela.
Zuzanna Nabulssi
